شیوه نامه ی املای فارسی 1

اهداف یادگیری:

• آشنایی با خط فارسی امروز
• آشنایی با املای فارسی

شرح درس:

در این طرح دانش آموزان با شیوه نامه ی املای فارسی و خط فارسی امروز آشنا می شوند.

همان طور که می دانیم زبان مهمترین و اصلی ترین ابزار ارتباطی است. هر زبان دارای دو گونه ملفوظ ( شنیداری ) و مکتوب ( دیداری ) است.

« کلام » بیانگر گونه ی ملفوظ و « خط » بیانگر گونه ی نوشتاری زبان است.

خط از مجموعه ی نشانه های قراردادی به نام حروف الفبا تشکیل شده و غالبا هر حرف برای بیان یک واج وضع شده است اما در اغلب زبانها به دلیل تغییر و تحول زبانی به ویژه سرعت تحول گفتار بر نوشتار و مساله ی وام گیری زبانها از یکدیگر، گاه یک نشانه بر چند واج یا برعکس ، چند نشانه بر یک واج دلالت دارد.

به هر حال زبان – اعم از ملفوظ و مکتوب – امری قراردادی است و بر هر زبانی اصول و قواعدی حاکم است که از طرف جامعه ی زبانی پذیرفته شده است.

هر زبانی که قاعده مندتر و اصول و ضوابط حاکم بر آن استوارتر باشد، نقش ارتباطی رساتر و کامل تری دارد.

اصول و ضوابط حاکم بر هر زبان نقش متمایزکننده دارد و آن را از جوامع زبانی دیگر مشخص می کند.

اگر زبانی بخواهد به حیات خود ادامه دهد، باید بتواند به نیازهای جامعه ی زبانی خود پاسخ دهد.

اصولا زبان، رمز هویت و شناسنامه ی فرهنگی و مهمترین عامل اتحاد و اعتبار هر ملت است، به همین دلیل وظیفه ی جامعه ی زبانی آشنایی با اصول و هنجارهای زبان و پاسداری و ترویج آن است.

هر زبان شیوه ی نوشتاری خاصی دارد، با یکدیگر خط فارسی و املای فارسی را مورد بررسی قرار می دهیم:

خط فارسی امروز

زبان فارسی امروز بازمانده ی یکی از شاخه های زبان های فارسی باستان است. این زبان در طی زمان دچار تغییرات و تحولات عمیقی شده و به شکل کنونی در قلمرو جامعه ی زبانی رواج یافته است.

این زبان از قرن چهارم هجری تا امروز، زبان رسمی، اداری، سیاسی و فرهنگی ایران بوده است و بیش از 1200 سال قدمت دارد و آثار مکتوب فراوانی از خود به میراث گذاشته و وظیفه ی حفظ و انتقال میراث فرهنگی تمدن ایرانی و ارتباط مستمر با گذشته را به خوبی ایفا کرده است.

خط فارسی امروز برگرفته از خط عربی دوران اسلامی است و به تدریج این خط، و حروف الفبای آن برای سازگاری با زبان فارسی دچار تغییراتی شده است.

تست:

کدام گزینه نادرست است؟

الف) در گذشته همه ی نویسندگان بر شیوه ی املای فارسی اتفاق نظر داشتند.

ب) عمده ترین مشکل در وحدت بخشی شیوه ی نگارش، به طبیعت خط فارسی برمیگردد.

ج) خط فارسی امروز برگرفته از خط عربی دوران اسلامی است.

د) خط از مجموعه ی نشانه های قراردادی به نام حروف الفبا تشکیل شده است.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزاده